Endy Croes: Van Bonnenvreter tot Minister (en weer Statenlid)

Hoe structureel wanbeheer, privégebruik van publiek geld en bestuurlijke slordigheid niet tot uitsluiting leiden, maar juist de rode loper uitrollen naar het hoogste politieke ambt op Aruba.

Jul 03, 2025

Inleiding

Integriteit zou de absolute minimumeis moeten zijn voor iedere bestuurder. Maar de loopbaan van Endy Croes bewijst dat op Aruba structureel falen, financieel wanbeheer en het schaamteloos misbruiken van publiek geld niet tot afstraffing leiden, maar juist tot promotie. Wie keer op keer tekortschiet, verkwist en zichzelf verrijkt, wordt hier niet aan de kant gezet, maar juist beloond met de hoogste ambten: van directeur, tot Minister van Onderwijs en Sport, tot — ongelofelijk maar waar — opnieuw Statenlid.

Het vonnis Croes vs. EY is geen juridische formaliteit, maar een vernietigend oordeel: een catalogus van verwijt, financiële slordigheid en diepgeworteld misbruik van vertrouwen. De letterlijk geciteerde passages uit het vonnis laten geen enkele ruimte voor politieke uitvluchten, vergoelijkingen of fraaie retoriek: dit is bestuurlijke ondergang, zwart op wit — en een aanklacht tegen een politiek systeem en een electoraat dat dit patroon mogelijk maakt.

1. Onverantwoordelijkheid: Bonnen verdwenen, geld verdwenen

Het Gerecht is onmiskenbaar:

“Het gerecht moet het er dan voor houden dat er voor wat betreft de reis- en verblijfkosten in het jaar 2009 inderdaad een bedrag van Afl. 14.165,00 niet kan worden verantwoord door Croes. Dat is aan hem verwijtbaar te stellen.”

Hier is sprake van klassiek financieel wanbeheer. Geen onderliggende stukken, geen verantwoording — enkel een openstaande schuld aan de publieke zaak.

2. Structureel privégebruik van publieke middelen: “Niet normaal”

De rechter over Croes’ schaamteloze omgang met de Lotto-creditcard:

“In de eerste plaats valt op dat Croes zonder enige terughoudendheid spreekt over het gebruik van een zakelijke creditcard voor persoonlijke doeleinden. Dat vindt het gerecht niet normaal. De norm behoort te zijn dat een zakelijke creditcard uitsluitend voor zakelijke uitgaven wordt gedaan en enkel in noodgevallen voor persoonlijke doeleinden. Croes rept over 'privé creditcardschulden' en dat duidt niet op de hiervoor vereiste scheiding. Dat geeft te denken over het normbesef van Croes.”

Dit is niet slechts een incident — het is een patroon van normvervaging en schending van de kernwaarde van goed bestuur. Dat Croes dit zelf normaliseert, diskwalificeert hem moreel én juridisch.

3. Plichtsverzuim en eigen bevoordeling

Het verweer van Croes (“de schuld ligt bij een ander”) wordt door het Gerecht vernietigend gepareerd:

“Dat is te makkelijk. Niet alleen had Croes als voorzitter van het bestuur daarop toe moeten zien, toen hij zelf in 2009 aantrad als directeur had Croes dat alsnog direct in orde moeten maken. Hij heeft dat nagelaten en hij heeft daarmee zijn eigen bevoordeling in stand gelaten. FLPD neemt dat Croes terecht kwalijk.”

Dit duidt op een diepgaand plichtsverzuim, verankerd in de bestuurlijke cultuur van wegkijken en zelfverrijking.

4. Financiële slordigheid als reden tot diskwalificatie

Over Croes’ geschiktheid als bestuurder laat het vonnis geen enkele twijfel:

“Het is gebleken dat Croes zich ernstige slordigheden permitteert. FLPD hoeft deze niet te accepteren en deze slordigheden diskwalificeren Croes als directeur.”

Met andere woorden: Croes voldoet niet aan de basale eisen van integriteit en zorgvuldigheid die van een bestuurder verlangd mogen worden.

5. Geen enkele kans op eerherstel of ander uitkomst — ook niet met wederhoor

Zelfs als Croes in 2010 volledig gehoord was, had het zijn positie niet gered:

“Met al hetgeen hiervoor is overwogen heeft het gerecht de kans in kaart gebracht dat de in 2010 gevoerde ontbindingsprocedure een ander resultaat zou hebben gehad als toen al rekening had kunnen worden gehouden met het wederhoor van Croes zoals de deskundige dat in 2024 heeft opgetekend. Die kans is nul, of hooguit verwaarloosbaar klein.”

Elke poging tot juridische of morele rehabilitatie strandt op Croes’ eigen handelen.

6. Strafrechtelijke les: de Besaril-case en het Arubahuis

Het gedrag van Croes is bepaald geen unicum. Neem Guillfred Besaril, Gevolmachtigd Minister van Aruba in het Kabinet Evelyn Wever-Croes, standplaats Den Haag. Ook hij gebruikte de dienstpinpas van het Arubahuis voor “zakelijke” etentjes en… pizza’s en haring tijdens vakantiedagen. Bonnen of specificatie? Nergens te vinden. Het excuus “representatie” of “ik betaalde terug” hield geen stand. Het Gerecht was glashelder:

“Privégebruik blijft privégebruik. Terugbetalen maakt het niet minder strafbaar. Het geld is aan zijn bestemming onttrokken.”

Net als in de Croes-zaak: geen bewijs, geen verantwoording, dus wél strafbaar. Of je nu directeur bent op Aruba of minister in Nederland: de wet geldt, en het publieke geld is niet van jou.

Conclusie: Juridische diskwalificatie en politieke onbeschaamdheid

De rechter heeft Croes in ondubbelzinnige termen bestuurlijk en moreel uitgeschakeld:

Verwijtbaar verdwijnen van publiek geld.
Structureel privégebruik van publieke middelen, genormaliseerd en verdedigd.
Plichtsverzuim en eigen bevoordeling.
Onherstelbare diskwalificatie als bestuurder.
Geen enkel juridisch excuus meer mogelijk.

En toch, ondanks deze juridische mokerslagen — die in iedere volwassen rechtsstaat exit zouden betekenen — keert Endy Croes gewoon terug als Statenlid, na zijn ministerschap van Onderwijs en Sport. Het is de ultieme bespotting van integriteit en goed bestuur.

PS: Voor iedere bestuurder, politicus of ambtenaar: lees dit vonnis. Leer ervan. Want wie zijn bonnetjes, grenzen en geweten niet op orde heeft, verdient géén tweede kans, maar een definitieve exit.

Vrijwaring / Disclaimer

Dit artikel is met de grootst mogelijke zorgvuldigheid samengesteld op basis van openbare bronnen en rechterlijke uitspraken. De auteur heeft getracht alle informatie accuraat en feitelijk te presenteren. De analyses, interpretaties en meningen zijn uitsluitend bedoeld voor educatieve, journalistieke en opiniërende doeleinden. Aan dit artikel kunnen geen rechten worden ontleend.
Eventuele fouten of onvolledigheden zijn onbedoeld. Suggesties tot correctie zijn welkom. De auteur aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor de gevolgen van het gebruik van de in dit artikel opgenomen informatie.
Vermelde namen en functies zijn uitsluitend gebruikt in de context van publiek relevante juridische en bestuurlijke ontwikkelingen.

Bron:

Vonnis Gerecht in Eerste Aanleg van Aruba, 2 juli 2025, AUA202002542 AR, Croes/EY & Fundacion Lotto pa Deporte.

Guillfred Besaril, Gevolmachtigd Minister van Aruba

Gerecht in Eerste Aanleg van Aruba 13 juni 2025, ECLI:NL:OGEAA:2025:154